Dyskusja na temat stopni Cesarskiej Japońskiej Armii

[Basil]

Cześć, wspomniałem o tym w temacie o poradniku japońskiej stylizacji, tutaj chciałbym omówić moją interpretację stopni Cesarskiej Japońskiej Armii (na Marynarce się nie znam, więc się nie wypowiem). Pomijam kwestię wykonania fizycznych dystynkcji, którą omówiłem w poradniku. No i oczywiście - poniższe nie ma na celu propagowania żadnej ideologii, a jedynie przedstawienie i omówienie zagadnienia stopni w armii japońskiej. Pewnych stopni oczywiście nie da się pokazać i omówić, nie przytaczając zdjęć zbrodniarzy wojennych - historia jest niestety nieubłaganym faktem; trudno mi też było znaleźć zdjęcia niektórych stopni.

Dla czytelności warto jeszcze wyjaśnić, że japońskie wzory wojskowe określano rokiem w którym zostały wprowadzone, względem albo roku panowania obecnego cesarza - na okres drugiej wojny światowej jest to cesarz Showa (Hirohito), który zaczął panować w 1926 roku (liczymy włącznie), albo kalendarza cesarskiego, który biegnie od pierwszego cesarza Japonii, ale prościej jest dodać 60 do roku z kalendarza gregoriańskiego i użyć ostatnich dwóch cyfr, co dla roku 1938 => 98, a dla 1941 => 1.

Powyżej obrazek opracowany i przeznaczony dla wojsk amerykańskich (względnie alianckich), natomiast bardzo dobrze prezentuje istniejące stopnie, również pod względem koloru, kształtu i proporcji. Poniżej natomiast oryginalne regulacje japońskie:

1. Showa 13 / Type 98 / 31 maja 1938 => https://www.digital.archives.go.jp/das/image/F0000000000000036084 - podstawa, gwiazdki centralnie.
2. Showa 15 / Type 1 / 13 września 1941 => https://www.digital.archives.go.jp/das/image/F0000000000000038262 - dodano stopień 兵長 Heichō.
3. Showa 18 / Type 3 / 14 września 1943 => https://www.digital.archives.go.jp/das/image/F0000000000000041975 - gwiazdki od brzegu, inne wymiary patek.

Przydatny był jeszcze następujący dokument: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzienniki-resortowe/tlumaczenie-na-jezyk-angielski-nazw-stopni-wojskowych-zolnierzy-sil-35388630

Kilka rzeczy na początek - pierwsza to że (wedle mojej wiedzy) nie było stopnia, który czasami błędnie pojawia się w opracowaniach, czyli szeregowego/rekruta, który miał pustą patkę; jeżeli istniał, to musiał być z jakichś względów pomijany w dokumentach. Jeżeli miałbym jakoś tłumaczyć 三等兵 (Santōhei) => rekrut. Druga - powtarzające się w stopniach oficerskich Rikugun oznacza po prostu armia, w marynarce odpowiadającym członem jest Kaigun; w armiach zachodu można się czasami spotkać z określaniem wojskowych po typie służby, np. w USA mówienie army sergeant. Trzecia - po kanji widać, że stopnie składają się z tych samych podstawowych członów, do których dodaje się różny początek.

Cóż więc chciałbym omówić w tym temacie na forum? Problematykę tłumaczenia japońskich stopni, szczególnie dla szeregowych. Chciałbym trochę profesjonalizować ASH, ale w taki sposób, że po prostu bardziej przykładamy się do strony militarnej, organizacji i porządku. Idźmy więc po kolei od początku, wraz z moim omówieniem i propozycją:

Szeregowi:
★ / 二等兵 Nitōhei - 2nd class private - szeregowy - pierwszy stopień wśród szeregowych.
★★ / 一等兵 Ittōhei - 1st class private - starszy szeregowy - drugi stopień wśród szeregowych.
★★★ / 上等兵 Jōtōhei - superior private - starszy szeregowy specjalista - trzeci stopień szeregowych i początek problemów; na szczęście, współcześnie mamy stopień starszego szeregowego specjalisty, który względnie odpowiada przedstawionemu i pokrywa się z wcześniej załączonym dokumentem z tłumaczeniami.

Powyżej szeregowy, starszy szeregowy, starszy szeregowy specjalista.

Podoficerowie:
--- / 兵長 Heichō - leading private / lance corporal - młodszy kapral - wiem, że taki stopień nie istnieje w polskiej nomenklaturze, ale mamy tutaj następujący problem - ten stopień wprowadzono dekretem w Showa 15, wciskając go pomiędzy starszego szeregowego specjalistę, a istniejącego kaprala (dodatkowo, nie ma tłumaczenia lance corporal w dokumencie który załączyłem powyżej, bo nie mamy odpowiedniego stopnia u nas). Głupio jest więc nagle zrobić z wszystkich kaprali - starszych kaprali czy plutonowych, a do szeregowego nie da się już dołożyć więcej przymiotników żeby to nie brzmiało dziwnie, więc jedynym logicznym krokiem (dla mnie) jest dodanie stopnia młodszego, skoro ma być pod istniejącym już kapralem, nie burząc przy tym istniejącej hierarchii. 
-☆- / 伍長 Gochō - corporal - kapral - wracamy do porządku i spokoju, najmłodszy z podoficerów (do dodania poprzedniego stopnia).
-☆☆- / 軍曹 Gunsō - sergeant - sierżant - pośredni stopień podoficerski.
-☆☆☆- / 曹長 Sōchō - sergeant major - starszy sierżant - najstarszy stopień podoficerski.

Zdjęcia młodszego kaprala nie mogłem znaleźć ani jednego; ponoć był to względnie rzadki stopień, chociaż często pojawia się w filmach. Znalazłem tylko jeden pamiątkowy portret z tym stopniem, który wstawiam wraz z linkiem do jego historii - https://mainichi.jp/english/articles/20170815/p2a/00m/0na/024000c

Powyżej kapral, sierżant, starszy sierżant. Nie jestem do końca pewien, czy kapral jest kapralem, bo strasznie trudno mi było znaleźć zdjęcie.

Oficerowie młodsi:
≡≡≡ / 准尉 Jun-i - warrant officer - chorąży - stopień istniejący w limbo pomiędzy podoficerami i oficerami.
≡☆≡ / 陸軍少尉 Rikugun-shōi - 2nd lieutenant - podporucznik - najmłodszy stopień oficerski.
≡☆☆≡ / 陸軍中尉 Rikugun-chūi - 1st Lieutenant - porucznik - pośredni stopień wśród oficerów młodszych.
≡☆☆☆≡ / 陸軍大尉 Rikugun-tai-i - captain - kapitan - najstarszy stopień oficerów młodszych.

Powyżej chorąży, podporucznik, porucznik, kapitan.

Oficerowie starsi:
≣☆≣ / 陸軍少佐 Rikugun-shōsa - major - major - najłatwiejsze tłumaczenie ;)
≣☆☆≣ / 陸軍中佐 Rikugun-chūsa - lieutenant colonel - podpułkownik - pośredni stopień oficerski.
≣☆☆☆≣ / 陸軍大佐 Rikugun-taisa - colonel - pułkownik - najstarszy stopień oficerski przed generałami.

Powyżej major, podpułkownik i pułkownik.

Generałowie:
[☆] / 陸軍少将 Rikugun-shōshō - major general - generał brygady - w przypadku generałów muszę odstąpić od wcześniejszego dokumentu z tłumaczeniem, ze względu na istnienie de facto czterech stopni generalskich, co utrudnia sprawę, ale wytłumaczy się później. Najmłodszym, tzw. jednogwiazdkowym generałem jest generał brygady.
[☆☆] / 陸軍中将 Rikugun-chūjō - lieutenant general - generał broni - pośredni tzw. dwugwiazdkowy stopień generalski.
[☆☆☆] / 陸軍大将 Rikugun-taishō - general - generał armii - tzw. trzygwiazdkowy generał, tutaj najstarszy ze zwykłych stopni generalskich.

 

Powyżej generałowie brygady, broni i armii

Zasłużonym generałom nadawano jeszcze tytuł 元帥陸軍大将 Gensui-rikugun-taishō - field marshall general - generał - ten stopień jest powodem, dla którego nie mogę użyć stopnia marszałka, ponieważ w polskiej tradycji mamy wyłącznie jednego marszałka, natomiast tzw. marszałków polowych w innych armiach było zwykle więcej niż jeden na raz. Ten stopień nie miał dystynkcji w formie patki, zamiast tego noszono specjalną odznakę jak poniżej.

[❊☆☆☆] / 大元帥陸軍大将 Daigensui-rikugun-taishō - commander-in-chief - wódz naczelny - unikatowy stopień generalski, tożsamy z przywódcą państwa. Pierwszy człon - 大 dai - oznacza wielki, a połączenie tego wszystkiego chyba łatwo zrozumieć. Poniżej cesarz Hirohito / Showa z odpowiednią dystynkcją stopnia, która jest w zasadzie dystynkcją generalską z ozdobną złotą chryzantemą (symbolem cesarstwa) z przodu.

No ale to tylko moje dywagacje na temat. Jak ktoś ma coś ciekawego do dodania, to bardzo proszę się udzielić.

Edited Thursday at 09:11 PM by Basil
drobne błędy

[Basil]

Addendum generalskie - jeżeli by chcieć bardziej adekwatnie (czy tam bliżej historycznym przykładom) nazwać stopnie generalskie, to można użyć starych określeń:

[☆] / 陸軍少将 Rikugun-shōshō - major general - generał major - bezpośrenie tłumaczenie na dawny młodszy stopień generalski.
[☆☆] / 陸軍中将 Rikugun-chūjō - lieutenant general - generał porucznik- bezpośrednie i adekwatne tłumaczenie; problem jest taki, że w różnych armiach różnych krajów stopień o takiej nazwie równy jest różnym stopniom (zarówno jednej, dwóm jak i trzem gwiazdkom), i różnie przekłada się na stopnie generalskie w Polsce.
[☆☆☆] / 陸軍大将 Rikugun-taishō - general - generał - bezpośrednie tłumaczenie, znowu natomiast problem że nie odpowiada jednolicie współczesnemu stopniu generała ani w Polsce, ani w innych krajach, gdzie jest to rola czasami o randze generała broni, a czasami armii.

元帥陸軍大将 Gensui-rikugun-taishō - field marshall general - marszałek - stopień ten istnieje w innych państwach, ale w tradycji polskiej jest kojarzony ze stopniem marszałka Polski, który jest bardzo specyficzny; no ale mamy tutaj do czynienia z innym państwem, więc może i być. Stopień marszałka był w Japonii na tyle rzadki, w porównaniu np. do III Rzeszy gdzie rozdawano go niemalże jak w czipsach, że bliżej jest jej do Polskiego przykładu.

Główny problem ze stopniami generalskimi jest taki, że nazwy i charakter stopni Japońskich ląduje za każdym razem w zakresie kilku różnych stopni. Jest to praktycznie przeciwny problem do stopni szeregowych, gdzie pojawiają się kompletnie nowe pozycje, na które nie mamy określenia - tutaj zaś jest ich kilka, i trudno wybrać.